cr. คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี ม. มหิดล
ยาก่อนอาหาร
ยาที่ออกฤทธิ์ได้ไม่ดีในกระเพาะอาหารที่มีฤทธิ์เป็นกรด ซึ่งอาหารอาจจะไปลดการดูดซึมของยา ทำให้ประสิทธิภาพของยาลดลง หากลืมทานยาในมื้อนั้นให้รอประมาณ 2 ชม. เพื่อให้อาหารดูดซึมก่อนแล้วจึงทานยา หรือถ้าต้องทานยาชนิดนี้ในมื้อถัดไป ก็ให้ข้ามในมื้อที่ลืมทานไปได้เลย
วิธีรับประทาน : รับประทานก่อนอาหารอย่างน้อย 30 นาที
ยาหลังอาหาร
ยาที่ต้องใช้กรดในกระเพาะอาหารช่วยในการแตกตัวและดูดซึม ซึ่งกรดจะมีมากที่สุดในช่วงที่กระเพาะมีอาหาร หากลืมทานให้ข้ามไปทานในมื้อถัดไป แต่ถ้าหากเป็นยาที่ต้องทานอย่างต่อเนื่อง เช่น ยาฆ่าเชื้อ ก็ให้เพิ่มมื้อย่อย โดยทานขนมปังสัก 2 แผ่น แล้วทานยาตาม
วิธีรับประทาน : รับประทานหลังอาหารอย่างน้อย 15-30 นาที
ยาหลังอาหารทันที
เป็นยาแก้ปวดที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ซึ่งมีฤทธิ์ระคายเคืองกระเพาะอาหาร หากลืมทานให้สร้างมื้อย่อย เช่นเดียวกับยาหลังอาหาร
วิธีรับประทาน : ทานพร้อมกับอาหารคำแรก หรือ หลังทานอาหารทันที
ยาก่อนนอน
ยาที่ทานแล้วมีอาการเวียนศีรษะ หรือมีอาการง่วงนอน ยาชนิดนี้ไม่ควรทานแล้วนอนทันที เนื่องจากยายังไม่ออกฤทธิ์อย่างเต็มที่ และอาจทำให้ยายังลงไปไม่ถึงกระเพาะอาหาร อาจจะยังอยู่บริเวณหลอดอาหาร ซึ่งอาจทำให้เกิดแผลได้ และหากเกิดขึ้นเป็นประจำก็อาจจะเป็นสาเหตุก่อให้เกิดโรคมะเร็งได้
วิธีรับประทาน : รับประทานก่อนนอน 15-30 นาที และดื่มน้ำตามเยอะ ๆ (เพื่อให้แน่ใจว่ายาลงไปในกระเพาะอาหารแล้ว)
ยาแก้ปวด
หากมีอาการสามารถทานได้ทันที โดยไม่ต้องคำนึงถึงก่อนอาหารหรือหลังอาหาร เพราะไม่มีผลต่อการออกฤทธิ์ของยา ถ้าอาการไม่หายสามารถทานซ้ำได้ตามระยะเวลาที่ฉลากยากำหนด เช่น ทานซ้ำได้ทุก 6-8 ชม.
และที่สำคัญไม่ควรทานยาพร้อมกับน้ำผลไม้ที่มีฤทธิ์เป็นกรด เช่น น้ำส้ม น้ำมะนาว เพราะกรดจะทำให้ยาแตกตัวก่อนที่จะไปถึงกระเพาะอาหาร ซึ่งจะทำให้ประสิทธิภาพของยาลดลง
อ้างอิง :
