หลาย ๆ คนคงเคยอ่านหรือเคยรู้จัก หรือแม้แต่เคยดูหนังมาแล้ว กับเรื่อง เจ้าชายน้อย (Le Petit Prince หรือ The Little Prince) อันเป็นผลงานของ อองตวน เดอ แซง-เต็กซูเปรี (Antoine de Saint-Exupéry) ซึ่งหลายคนที่เคยอ่านหนังสือเล่มนี้มาจำวลีเด็ดของหนังสือเล่มนี้ได้
“เราจะมองเห็นแจ่มชัดด้วยหัวใจเท่านั้น สิ่งสำคัญนั้นไม่อาจเห็นได้ด้วยดวงตา”
” It is only with the heart that you can see fully ;
what is essential is invisible to the eyes “
(เจ้าชายน้อยพูดกับสุนัขป่า)
สำหรับวันนี้จะมาแนะนำโครงการเจ้าชายน้อย ฉบับภาษาล้านนาของนักสะสมหนังสือเจ้าชายน้อย หนังสือภาษาถิ่นนี้เริ่มจากความรู้สึกรักและเชื่อในความรักที่มนุษย์ควรมอบให้แก่กัน โดยมิได้แบ่งชนชาติ ศาสนา หรือแม้แต่วรรณะใดๆ โดยมีวรรณกรรมอย่าง เจ้าชายน้อย ของแซง-เต็กซูเปรี นักเขียนชาวฝรั่งเศส ผู้ถ่ายทอดมุมมองของความรัก มิตรภาพ และทุกสิ่งทุกเรื่องที่มนุษย์ทุกผู้ทุกนาม ทุกเผ่าพันธุ์ บนดาวโลกดวงนี้ควรจะตระหนักว่าสิ่งใดสำคัญหรือสิ่งใดมีค่ามีความหมายในอันที่จะยึดโยงชีวิตให้อบอุ่นอย่างแท้จริง
หนังสือเล่มนี้ได้ชื่อว่าเป็นอภิปรัชญาที่ถ่ายทอดผ่านวรรณกรรม จนได้รับการต้อนรับอย่างกว้างขวางจากนักอ่านทั่วโลก และเป็นหนังสือที่ถูกนำไปแปลและตีพิมพ์เป็นภาษาต่าง ๆ มากที่สุดในโลก แม้แต่ประเทศที่ไม่เคยว่างเว้นจากภาวะสงครามอย่างอัฟกานิสถานก็ยังเห็นคุณค่าของวรรณกรรมดี ๆ เล่มนี้ โดยมีการแปลภาษาอัฟกันออกมาเผยแพร่ด้วยเช่นกัน
เจตนาเบื้องต้นคือการเผยแพร่คุณค่าของวรรณกรรมเล่มนี้เป็นภาษาล้านนา เพื่อประโยชน์อันเกิดแก่กลุ่มชาติพันธุ์บางท้องถิ่น และผู้ที่ต้องการศึกษาภาษาไทยและตัวอักษรล้านนา เราจึงพูดคุย ทำความเข้าใจ และสรุปตรงกันว่าจะเลือกใช้วิธี ‘การปริวรรต’ ซึ่งหมายถึง ‘การแทนคำ’ ในการทำ เจ้าชายน้อย ฉบับภาษาล้านนาเป็นครั้งแรก
ผู้ที่มาปริวรรต เจ้าชายน้อย ฉบับล้านนาจึงต้องเป็นผู้เข้าใจในวรรณกรรมและเข้าถึงความรู้สึกอย่างลึกซึ้ง ซึ่งเราก็ได้รับเกียรติจากกวีล้านนา อย่างอาจารย์วิลักษณ์ ศรีป่าซาง มาเป็นผู้ตรวจทานความหมาย พร้อมกับอาจารย์ดิเรก อินจันทร์ ผู้เชี่ยวชาญภาษาล้านนาแห่งมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ เข้ามาช่วยในเรื่องการปริวรรตเนื้อหาตามวัตถุประสงค์หลักของการทำงานครั้งนี้ โดยเราเลือกการปริวรรตหรือการแทนคำในสำนวนของ พี่เอ๋-อริยา ไพฑูรย์ ซึ่งยังคงความหมายของผู้เขียนและผู้แปลเป็นภาษาไทยอย่างครบถ้วน
เมื่อต้นฉบับภาษาไทยถึงมืออาจารย์ผู้เชี่ยวชาญทั้งสองแล้ว ดูเหมือนงานชิ้นนี้ก็ปราศจากปัญหาใด ๆ แต่เมื่อถึงขั้นตอนการพิมพ์เป็นตัวเมือง อุปสรรคที่เรามิได้คาดไว้ก็เกิดขึ้น เนื่องจากตัวเมืองหรืออักษรล้านนานั้นต้องถูกสร้างขึ้น มิได้มีแป้นพิมพ์มาตรฐานอย่างภาษาหลัก ๆ ทั่วไป อาจารย์ดิเรกจึงต้องวางตัวอักษรเมืองทีละตัวจนประกอบเป็นคำ จากนั้นจึงต่อแต่ละคำให้เป็นประโยค จนรวมความเป็นเรื่องราวอย่างที่เราได้เห็น
การวางแต่ละคำอย่างประณีตบรรจง ลงรายละเอียดอย่างช้า ๆ จนจบเรื่อง แต่เรื่องกลับไม่จบ… เมื่อถึงขั้นตอนการวางกราฟิกเพื่อให้เรื่องราวสอดคล้องกับภาพประกอบตามต้นฉบับของผู้เขียน ตัวอักษรเมืองที่วางไว้อย่างสวยงามก็เกิดสลับที่สลับทาง เว้นช่องว่างไม่ได้อย่างที่วางไว้ ทำให้ต้องกลับมาแก้ไขทั้งหมดอีกรอบ เหมือนกับต้องเริ่มนับหนึ่งกันใหม่
เหล่านี้คือข้อจำกัดที่ทำให้เกิดความยุ่งยากและล่าช้า แต่ด้วยความปรารถนา ความตั้งใจ ของทุกคน (โดยเฉพาะอาจารย์ดิเรกและทางทีมผู้รับผิดชอบการจัดอาร์ตเวิร์ก) ทุกอย่างที่เป็นอุปสรรคจึงผ่านพ้นด้วยความอ่อนน้อมถ่อมตนในการทำงานร่วมกัน วรรณกรรมเล่มนี้จึงเสร็จสิ้นอย่างสวยงาม อีกทั้งยังซ่อนนัยความเป็นล้านนาไว้ในการออกแบบ เลือกปกที่เป็นภาพภูเขาสูง และการใช้สีแดงอย่างสีจิตรกรรมฝาผนังของช่างแต้มแบบล้านนาเป็นลายเส้น
นอกจากมิตรหน้าใหม่ที่มาพร้อมกับ เจ้าชายน้อย ฉบับล้านนา มิตรผู้อารีที่เป็นผู้สนับสนุนโครงการเจ้าชายน้อย ฉบับภาษาถิ่นนี้ให้เกิดขึ้นได้คือ ฌอง-มาร์ค พร๊อพสต์ กงสุลกิตติมศักดิ์แห่งประเทศเยอรมนี ประจำเมืองโลซานน์ และผู้ก่อตั้งมูลนิธิฌอง-มาร์ค พร๊อพสต์ เพื่อเจ้าชายน้อย (Fondation Jean-Marc Probst pour le Petit Prince) ที่สนับสนุนการจัดพิมพ์หนังสือฉบับนี้เพื่อนำไปแจกสถานศึกษา โรงเรียน มหาวิทยาลัยต่างๆ ทางภาคเหนือของไทย และยังร่วมให้การสนับสนุนต่อเนื่องไปถึงภาษาถิ่นต่อๆ ไปคือภาษากะเหรี่ยงและภาษายาวี เพื่อแจกเด็ก ๆ ตามภูมิภาคต่าง ๆ
และสุดท้าย หากภารกิจจากการแปลและการอ่านวรรณกรรมเล่มนี้ของทุกคนสามารถแปรเปลี่ยนหวนความรู้สึกอันดำมืดที่เป็นความอคติใด ๆ ต่อกัน มาตระหนักในคุณค่าของความรักและมิตรภาพที่แท้จริง ก็อาจนับได้ว่าการเดินทางของวรรณกรรมเล่มนี้ได้ส่งผ่านดวงใจของผู้นั้นให้บรรลุถึงความหมายที่ซ่อนอยู่อย่างงดงาม และอาจกล่าวด้วยความสง่างามว่า…
“สำหรับเธอ ฉันเป็นเหมือนสุนัขจิ้งจอกอื่นนับร้อยพัน
แต่ถ้าเธอฝึกฉันให้เชื่อง เราก็จะต้องการกันและกัน”
สำหรับสำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ยังไม่มีเล่มนี้ให้บริการค่ะ แต่เรามีหนังสือเจ้าชายน้อย หลาย ๆ เล่มมาให้เลือกอ่านกันหลายเล่มทีเดียว
หากสนใจเล่มไหนก็ตรวจสอบสถานะหนังสือแล้วก็มาหยิบยืมไปอ่านกันได้ค่ะ
ขอบคุณข้อมูลจาก : readthecloud.co ; minimore.com
