ชื่อหนังสือ : ท้องถิ่นสยามยุคพระพุทธเจ้าหลวง
ชื่อเรื่องเพิ่มเติม : Temples and Elephants : The narrative of journey of exploration through upper Siam and Lao By Carl Bock
ผู้เขียน : เสถียร พันธรังสี, อัมพร ทีขะระ
สืบค้นจาก : http://opac.library.mju.ac.th/opac2/BibDetail.aspx?bibno=203152
หนังสือ “ท้องถิ่นสยามยุคพระพุทธเจ้าหลวง” เล่มนี้ ศาสตราจารย์พิเศษ เสฐียร พันธรังษี และคุณอัมพร ทีขะระ แปลมาจากหนังสือชื่อ Temples and Elephants ของ Carl Bock หนังสือในภาคภาษาไทยเล่มนี้ เคยจัดพิมพ์เป็นตอนๆ ครั้งแรกตีพิมพ์ลงในหนังสือพิมพ์ “ชาวไทย” ในช่วงระหว่างเดือนสิงหาคม พ.ศ.2503 ถึงมกราคม พ.ศ.2504 และต่อมาเมื่อ สำนักพิมพ์ “ศิลปวัฒนธรรม” ฉบับพิเศษ ได้นำกลับมาจัดพิมพ์ใหม่เป็นครั้งที่ 3 ใน พ.ศ.2529 จึงได้เปลี่ยนชื่อหนังสือในภาคภาษาไทยเป็น “ท้องถิ่นสยามยุคพระพุทธเจ้าหลวง”
โดยหนังสือเล่มนี้ได้เพิ่มและเสริมภาพประกอบให้สมบูรณ์และตรงต่อเนื้อหาเรื่องราวที่คาร์ล บ็อค ได้นำเสนอและตีพิมพ์ในภาคภาษาอังกฤษ เพื่อให้สมบูรณ์มากยิ่งขึ้น คาร์ล บ็อค (Carl Bock) เป็นนักธรรมชาติวิทยาและนักสำรวจชาวนอร์เวย์ เขาได้เข้ามาสำรวจดินแดนในประเทศสยาม ทางด้านภูมิศาสตร์ ในช่วง พ.ศ.๒๔๒๔ และเดินทางจากสยามกลับสู่ยุโรปในวันที่ 2 สิงหาคม พ.ศ.2425 โดยเดินทางสำรวจดินแดนแถบภาคเหนือของสยามประเทศ โดยเริ่มตั้งแต่ปลาย พ.ศ.2424 ด้วยการออกเดินทางตามเส้นทางแม่น้ำเจ้าพระยา ผ่านอยุธยา อ่างทอง นครสวรรค์ กำแพงเพชร ไปจนถึงลำปาง และต่อไปจนถึงลำพูน เชียงใหม่ เชียงราย กระทั่งเข้าสู่ดินแดนไทใหญ่ในอาณาเขตยูนนาน หรือสิบสองปันนาในเวลานั้น ไม่เพียงเท่านั้น ในระหว่างที่รอคอยการเดินทางเพื่อขึ้นไปสำรวจดินแดนทางตอนเหนือของสยาม เขายังได้เดินทางสำรวจตรวจตราไปในท้องถิ่นต่างๆ ของสยามหลายแห่งไม่ว่าเพชรบุรี หรือกาญจนบุรี พร้อมกันไปอีกด้วย การสำรวจและการเดินทางของเขาในครั้งนั้นถูกเขียนขึ้นเป็นเอกสารและได้รับการตีพิมพ์ครั้งแรกออกเป็นภาษาเยอรมันใน พ.ศ.๒๔๒๖ และต่อมาได้มีการแปลหนังสือเล่มนั้นออกเป็นภาษาอังกฤษ ในอีกปีต่อมาคือใน พ.ศ.2427 โดยใช้ชื่อในภาคภาษาอังกฤษว่า Temples and Elephants
วัตถุประสงค์ส่วนหนึ่งในการเข้ามาศึกษาเพื่อใช้เป็นประโยชน์ในการขยายอำนาจของมหาอำนาจยุโรป เพื่อช่วงชิงพื้นที่หาผลประโยชน์ โดยตลอดเส้นทางจะมีการบันทึกรายละเอียดอย่างคลอบคลุมทุกอย่างไม่ว่าจะเป็นด้านข้อมูลทางกายภาพพื้นที่ ลักษณะภูมิประเทศ ทรัพยากรธรรชาติ ข้อมูลทางสังคม วัฒนธรรมต่างๆ ชีวิตและความเป็นอยู่ของชุมชน คติความเชื่อของกลุ่มคน รวมถึงข้อมูลด้านการปกครองด้วย
ช่วงระยะเวลาดังกล่าวเป็นช่วงที่สยามได้ขยายอำนาจการปกครองไปสู่หัวเมืองต่างๆ โดยการส่งข้าหลวงมากำกับ การสร้างระบบราชการสยาม การวางรากฐานการศึกษาและควบคุมสถาบันสงฆ์ ส่งเสริมมิชชันนารี และการสร้างสัมพันธ์ทางเครือญาติกับเจ้าเมืองต่าง ๆ ซึ่งช่วงแรกประสบปัญหาการต่อต้านจากหัวเมืองต่างๆ เป็นอย่างมาก เพราะปัญหาการถูกลิดรอนสิทธิ์อำนาจของผู้ปกครองท้องถิ่น ซึ่งมีบันทึกเหตุการณ์หลายๆ เหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องกับข้อขัดแย้งเรื่องดังกล่าวนี้หลายเหตุกาณ์
ซึ่งข้อมูลหรือบันทึกเหตุการณ์เหล่านี้ถือได้ว่าเป็นหลักฐานอ้างอิงร่วมสมัย ที่สามารถบอกเล่าเรื่องราวในอดีตให้แก่ชนรุ่นหลังได้เรียนรู้ศึกษา การปฎิวัติอุตสาหกรรมในยุโรปที่เริ่มขึ้นในตอนต้นพุทธศตวรรษที่ 24 ได้มีการเปลี่ยนแปลงลักษณะสำคัญของความสนใจที่มหาอำนาจตะวันตกมีต่อเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ภาคพื้นทวีปไปอย่างสิ้นเชิง เล่มนี้มีคำอธิบายเพื่อตอบข้อสงสัย ซึ่งเขียนและพิมพ์ขึ้นเมื่อ 100 กว่าปี มาแล้ว
สารบัญ
- เข้าสู่สยาม
- เข้าเฝ้า
- ช้างเผือก
- วังหน้า
- กรุงเทพฯ
- วัด
- อยุธยา-บางปะอิน
- ฝั่งตะวันตก
- บวชนาค
- ทอดกฐิน
- ขึ้นเหนือ
- ระแหง
- ลำปาง
- ถูกกัก
- พิธีแต่งงาน
- ลำพูน
- พุทธศาสนา
- เชียงใหม่
- เชียงใหม่ (ต่อ)
- จากเชียงใหม่
- ถึงฝาง
- พระพุทธรูป
- ถ้ำตับเต่า
- ถึงเชียงราย
- คนเชียงราย
- ไปเชียงแสน
- จากเชียงราย
- ถึงเชียงใหม่
- กลับกรุงเทพฯ
- ฉลองพระนคร
- โชว์สินค้า
- ทูลลา
สนใจสอบถามได้ที่ เคาน์เตอร์ยืมคืน ชั้น 1 โทร 053-873510 , Facebook MJU Library หรือใช้
บริการ Books Seeking & Delivery Service (บริการจัดส่งสำหรับอาจารย์ บุคลากร และนักศึกษา มหาวิทยาลัยแม่โจ้)
ขอบคุณข้อมูลและรูปภาพ : เนื้อหาในหนังสื่อท้องถิ่นสยามยุคพระพุทธเจ้าหลวง ; www.asiabooks.com ; www.silpa-mag.com